مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران با هدف خودکفایی کشور در تامین منابع زیستی مورد نیاز به همت جهاد دانشگاهی تاسیس شد.
دکتر ابوالحسن شاهزاده فاضلی، رییس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران با اعلام این مطلب به خبرنگار فن‌آوری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت: این مرکز با هدف کمک به پیشرفت کشور در حوزه زیست‌فن‌آوری راه‌اندازی شده و در حال حاضر طرح مطالعاتی ایجاد بانک‌های مولکولی، سلولی و میکروارگانیسم‌ها در فاز اول فعالیت مرکز در حال پیگیری است.
وی درباره اهمیت راه‌اندازی این مرکز اظهار کرد: اساس فعالیت‌های تحقیقاتی در بسیاری از حوزه‌های جدید پزشکی، داروسازی، مطالعات زیست‌فن‌آوری و علوم سلولی - ملکولی و همچنین استفاده از باکتری‌ها و میکروارگانیزم‌های مختلف در کشاورزی، صنعت و ... ، دسترسی به منابع زیستی از قبیل ژن‌ها و سلول‌هاست و در واقع اهمیت چنین منابعی برای حوزه راهبردی زیست‌فن‌آوری، هم‌سنگ اهمیت مواد اولیه‌ای مثل آهن و فولاد و مس برای صنایع است و بنابراین در صورت نبود چنین بانک‌هایی امکان پیشرفت جدی در عرصه زیست‌فن‌آوری برای کشور وجود نخواهد داشت.
به گفته وی، در حال حاضر به دلیل نبود یک مرکز رفرنس ذخایر ژنتیکی و زیستی در کشور، پژوهشگران و مراکز تحقیقاتی کشور برای مطالعات خود مثلا بررسی روی یک ژن خاص نیازمند تهیه منابع لازم از خارج کشور هستند که مستلزم صرف هزینه و وقف فراوان بوده و گاهی به دلیل تحریم‌ها از فروش آنها به محققان ایرانی هم جلوگیری می‌شود لذا ضرورت تاسیس چنین مرکزی به عنوان یک نیاز ملی از سال‌ها پیش در کشور مورد توجه قرار گرفته است.
دکتر شاهزاده فاضلی درباره تصریح کرد: نمونه چنین مراکزی از سال‌ها پیش تحت عنوان «بیوبانک» در کشورهای پیشرفته دنیا وجود داشته‌اند به طوری که نخستین مرکز از این نوع با عنوان ATCC (مرکز منابع زیستی جهانی) از سال 1925 در آمریکا فعالیت داشته و در آلمان، ژاپن و سایر کشورها هم این قبیل بیوبانک‌ها وجود دارند.
رییس جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران خاطر نشان کرد: این مراکز سال‌هاست با تهیه و ذخیره انواع سوش‌های میکروبی، قارچی، مخمرها، انواع رده‌های سلولی، ذخایر DNA ژنومی و فرآورده‌های نوکلئوتیدی به تامین مواد برای تحقیقات بیولوژی و زیست‌فن‌آوری می‌پردازند.
رییس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران با اذعان به وجود چندین نمونه از چنین بانک‌های منابع زیستی در کشور درباره وجه تمایز این مرکز به ایسنا گفت: در حال حاضر بانک‌های کوچک و محدودی مرتبط با ماموریت‌های خاص برخی از مراکز در کشور فعالیت دارند اما چنین مرکز گسترده‌ای تاکنون وجود نداشته و جهاد دانشگاهی با هدف پاسخگویی به نیاز اساسی حوزه زیست‌فن‌آوری به وجود یک بانک زیستی غنی و متنوع به تاسیس و راه‌اندازی مرکز اقدام کرده است. بدیهی است که در این حرکت ملی از تجارب، توانمندی‌ها و ظرفیت‌های تمام مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی کشور استفاده خواهد شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران از ابتدای اسفند ماه جاری در قالب سه گروه تخصصی بانک مولکولی، بانک سلولی و بانک میکروارگانیسم کارش را آغاز کرده که با اتمام مطالعات اولیه طی شش ماه آینده، فعالیت‌های عملی مرکز در فاز اول در قالب این سه بانک منابع زیستی آغاز شده و در فازهای بعد منابع ویروسی و گیاهی نیز در مرکز تهیه خواهد شد.